Sevgili Kekeç, “Mustafa Kemal sosyalist değildi. Sadece çok akıllı bir adamdı” diyor. El-hak doğrudur.
Bu “çok akıllı” lafının altını çizmeli. Sevgili Kekeç, onun hîn-i hacette sosyalizmi kullandığını söylüyor. Kekeç’in akıllılık dediği de bu.
Sual şu: Mustafa Kemal’in ünlü Balıkesir hutbesini de bu anlamda bir “akıllılık” olarak görebilir miyiz?
Onu bilemem. Fakat iyi bildiğim bir şey var: Bu Zağanos Paşa Camii hutbesi gerçekten dört dörtlük bir hutbe.
Hem usulden, hem esastan Kur’an’ın ruhunu yansıtıyor.
Diyanet’e teklif ediyorum. Bu hutbeyi tüm imamlara okutsun. Okutsun ki, millet de bilsin camilerin “din ve dünya işlerinin birbirinden ayrılmadan konuşulacak” mekânlar olduğunu. Ama ondan evvel camilerimizi maç saatleri açılıp kapanan statlara benzeten Diyanet’in kendisi okuyup, gereğiyle amel etsin.
“Ama bu, laikliğe aykırı” dediğinizi duyar gibiyim. Varsa Mustafa Kemal’in hutbesini 312’lik bulacak bir babayiğit, çıksın dile getirsin de boyunu görelim.
Doğru, bu hutbe baştan ayağa mevcut anlayışa göre laikliğe aykırı. Çünkü hayatı din-dünya diye ayırmıyor. Aksine bunun yanlış olduğunu söylüyor. Camide dünya işlerinin tartışılıp karara bağlanmasını teklif ediyor.
Dahası “anayasa Kur’an’dır” gibi, birilerini al görmüş boğaya döndürecek sözler ediyor. Düşünün bir:
Cumhurbaşkanı öğle namazı kılıyor ve minbere çıkıp hutbe okuyor. Bugün aynı şey yapılsa, darbe gerekçesi sayılmaz mıydı? “Laiklik elden gidiyor”cu takımı koro halinde bağırmaz mıydı? Bunlar Atatürkçüyse, o zaman bu sözleri söyleyen kim ve ne? İş karışık?
Ben bu hutbenin konuşulduğu günkü şekliyle aslını buraya alıyorum. Tarihî bir belge olsun. Rumi 1339 senesinde irat edilen hutbeyi aynı gün Anadolu Ajansı servis yapmış. Matbuat Umum Müdürlüğü, “Gazi Paşa Hazretleri İzmir Yollarında” adlı kitabının 93. sayfasında aynen neşretmiş (İstihbarat Matbaası, Ankara).
Buyurun:
“Balıkesir, 7 (A.A.): Gazi Paşa hazretleri bugün öğle namazını büyük bir cemaatle Paşa Camii şerifinde kılmışlardır. Namazdan ve ervah-ı şühedaya ithafen kıraat edilen mevlid-i nebeviden sonra Paşa hazretleri minbere çıkarak şu hutbeyi irat etmişlerdir:
Millet! Allah birdir. Şanı büyüktür. Allah’ın selameti, atıfeti ve hayrı üzerinize olsun. Peygamberimiz efendimiz hazretleri Cenab-ı Hak tarafından insanlara tebliğe memur Resul olmuştur. Kanun-ı Esasi (Anayasa) cümlenizce malumdur ki Kur’an-ı azimüşşandaki nusustur. İnsanlara feyz-i ruhi vermiş olan dinimiz son dindir, ekmel dindir. Çünkü dinimiz akla, mantığa, hakikate tamamen tevafuk ve tetabuk ediyor. Eğer akıl, mantık ve hakikate tevafuk etmemiş olsaydı, bununla diğer kavanin-i tabiiye-i ilahiye beyninde tezat olması icap ederdi.
Çünkü bilcümle kavanin-i kevniyeyi yapan Cenab-ı Hak’tır.
Arkadaşlar, Cenab-ı Peygamber mesaisinde iki dara, iki haneye malik bulunuyordu. Biri kendi hanesi, diğeri Allah’ın evi idi. Millet işlerini Allah’ın evinde yapardı. Hz. Peygamber’in eser-i mübareklerine iktidaen bu dakikada milletimize, milletimizin hal ve istikbaline ait hususatı görüşmek maksadıyla bu dâr-ı kutside, Allah’ın huzurunda bulunuyoruz. Beni buna mazhar eden Balıkesir’in dindar ve kahraman insanlarıdır. Bundan dolayı çok memnunum. Efendiler, camiler birbirimizin yüzüne bakmaksızın yatıp kalkmak için yapılmamıştır. Camiler taat ve ibadet ile beraber din ve dünya için neler yapılmak lazım geldiğini düşünmek, yani meşveret için yapılmıştır. Millet işlerinde her ferdin zihni başlı başına faaliyette bulunmak lazımdır. İşte biz de burada din ve dünya için, istikbal ve istiklâlimiz için, bilhassa hâkimiyetimiz için neler düşündüğümüzü meydana koyalım. Ben yalnız kendi düşüncemi söylemek istemiyorum. Hepinizin düşündüklerini anlamak istiyorum. Âmâl-i milliye, irade-i milliye bir şahsın düşünmesinden değil, bilumum efrad-ı milletin arzularının emellerinin muhassalasından ibarettir. Binaenaleyh benden ne öğrenmek, ne sormak istiyorsanız serbestçe sormanızı rica ederim.
Müşarünileyh ba’de minberden aşağı inmişler, muhtelif zevat tarafından irat edilen yirmiyi mütecaviz suali tespit ettikten sonra cevaplarını vermişlerdir.”
Yorum Yaz