Ölüm, hayatın öteki yüzü; her doğanın kaçamayacağı kesin ve keskin gerçek.
Ölüm, ademoğlunu bekleyen zorunlu akıbet. Aslına bakarsanız, insanın bir an değil her an yaşadığı bir gerçeklik ölüm. İnsan bedeninde ölüm ve hayat her an yan yana, iç içe ve yüz yüze; insan hücre hücre, her an ölmekte ve her an dirilmekte. Her nefes verişte ölmekte ve her nefes verişte dirilmekte. Hz. Ebubekir’in “ölümü nasıl bilirsin?” sorusuna verdiği cevap, adeta bu gerçeği hatırlatıyor:
“Nefesi aldığım zaman veremeyecekmiş, verdiğim zaman alamayacakmış kadar kendime yakın bilirim.”
Ölümle hayatın iç içe, birbiriyle senkronize bir biçimde, insan varoluşunun iki kutbunu oluşturması ve insanın ölümü bir an değil her an tatması, Kur’an’da bu gerçeği yalın bir biçimde dile getiren ayetin formuna da uygun düşüyor: “Her can, ölümü tadıcıdır.”
Cümlede, “tatmak”ın fiil formunda değil de ism-i fail formunda gelişi, insan ölümünün, yaşamla hep bir üst-alt akıntısı ilişkisine sahip olduğunu, belli bir zaman hasredilmeyip adeta her canın ölümü “meslek” edindiğini ima ve ihsas ediyor.
Ölüm insan için o kadar çıplak ve tanıdık bir gerçek ki, tabiata gören gözlerle bakan biri, ölümün hayatla her an iç içe olduğunu ve bunun varlığın yasası olduğunu görür. Her 24 saat bir ölüm provasıdır insan için; gündüzü dünya, gecesi kabir, sabahı “ba’su ba’de’l-mevt” (ölümden sonra diriliş) olan bir prova. Bu ölüm provasını vicdanında hissedenler, gündüzün muhasebesini, kabre girer gibi girdikleri yataklarına girince vicdanlarında yapar, yargılanmadan önce kendilerini yargılarlar. Tıpkı, dünya hayatını hesabını verebilecek şekilde yaşayanlar, ahiret hayatında ebedi mutluluğu yakalaması gibi.
Gündüzü âbâd edilmiş bir günün gecesi berbâd olmaz. Çünkü “Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz, nasıl ölürseniz öyle dirilirsiniz, nasıl dirilirseniz öyle mahşere çıkarsınız.” Aynen böyle; gündüzünüz nasıl geçerse gecenize o yansır, gecenize ne yansırsa sabahınızı o belirler.
İslam sitelerinde mezarlar şehirlerin en ücra ve en uzak köşelerine değil, mücavir alanlara, mutena yerlere ve hatta şehrin merkezine kondurulurdu. İnsanların ölümle savaş halinde olduğu değil barış halinde olduğu İslam medeniyetinde, insanlar ölüleriyle yüz yüze, kapı komşusu gibi yaşarlardı. Aslında bu, kendi ölümleriyle yüz yüze yaşamak demeye gelirdi. Sabah perdelerini açtıklarında, mezar taşlarını görmek, onlara modern insana verdiği gibi ürküntü değil, muhasebe ve sorumluluk hissi verir, kabirleri kendilerine sürekli nasihat eden bir “nasihatçı” gibi algılarlardı.
Ölümü öldürmek istediği halde bir türlü bunu beceremeyen modernite ise, çareyi ölümü hatırlatan her şeyi insandan uzaklaştırmakta, yani insana bu en yakın ve en yalın gerçeği unutturmakta buldu. Ölümü kendisine düşman ilan eden modern birey, onu en olmadık yerlerde, en olmadık zamanlarda, en kötü ve korkunç yüzüyle kimi zaman trafik kazası, kimi zaman ölümcül bir virüs, kimi zaman intihar, kimi zaman kitle imha silahları ve kimi zaman da radyasyon vs. biçiminde karşısında buluverdi.
Ne dersiniz; ölümünü bir hamayıl gibi göğsünde taşıyan, onunla tanış olan, biliş olan, dost olan İslam insanıyla; onu hayatından uzaklaştırmak isteyen fakat bunu beceremeyince onu görmezden gelen, yok sayan modern birey arasındaki fark, sadece nicelik farkı mıdır?
Hayır, elbette nitelik farkıdır ve bu farkın temeli, “tek dünyalı” olmakla, “iki dünyalı” olmak arasındaki farktır. Tek dünyalılar için ölüm bir bitiş, bir son gibi algılanır. İki dünyalılar için ölüm, doğum kadar doğal ve tabii bir “geçiş” noktasıdır.
Tek dünyalılar, hayatlarında yaptıklarının hesabını veremedikleri zaman, veremedikleri için ölüme sığınırlar; iki dünyalılar hayatlarının hesabını vermek için ölüme hazırlanır ve giderken “er-Rafiku’l-a’lâ” (Yüce Dost’a!) diyerek giderler.
Tek dünyalılar için ölüm bir “kaçış”, iki dünyalılar için ölüm bir “kavuşma”dır. Tek dünyalılar, yatırımlarını hep dünyaya yaptıkları için ölüm deyince gözleri yuvalarından fırlayacakmış gibi olur ve yüzlerinde korkunun rengini görürsünüz; onları ölüme razı eden tek şey “dünyalarının yıkılması”dır. İki dünyalılarsa yatırımlarını orantısını kurarak iki dünyanın ikisine birlikte yaparlar ve bu nedenle de onları “ölüm”le korkutamazsınız. Onları ölümle korkutmaya kalkanlar, hep ölüm karşısında titreyen tek dünyalı zavallılardır. Kendileri için geçerli olanın iki dünyalılar için de geçerli olduğu vehmine kapıldıkları için, kişilik satın almak için pazarlık yaparlar. Ruhunu satanların tümü tek dünyalıdır; hiçbir iki dünyalı, Allah’ın kendisine teklif ettiğinden aşağısına razı olmaz; onun içinde kula kul olmaz ve satın alınamazlar.
İbretle seyrediyorsunuz değil mi tek dünyalıların halini ve çift dünyalılarla aralarındaki derin farkı?
İnna lillahi ve inna ileyhi raciûn: O tüm iyi adamlar gibi, iyi bir ata bindi ve gitti. Elim bir trafik kazasında kaybettiğimiz dost insan Osman Kılıç, başörtüsü mağduresi sevgili eşi Gülcihan Hanım ve iki yavrularına sınırsız rahmet dileniyor, başta Ahmet Taşgetiren ve Recep Kırış Beyenfendiler olmak üzere, tüm yakınlarına başsağlığı diliyorum.
Yorum Yaz